Op de weg kan het gevaar van alle kanten komen. Dus ook van boven. Dat merkten twee bestuurders op zaterdag 10 december op de A9 bij Amsterdam.
Een automobiliste werd gedood en een vrachtwagenchauffeur raakte gewond, toen een portaal met matrixborden naar beneden viel en op de auto’s terechtkwam. Een ‘werkvoertuig’ zou tegen de stellage zijn gereden, waardoor het gevaarte ter aarde stortte.
Frappant, meestal zitten de wegwerkers in de gevarenzone omdat gejaagde automobilisten hen, ondanks alle waarschuwingen en snelheidsbeperkingen, de vouwen uit de broek rijden. Deze keer lijken wegwerkers de bron van onheil dat de nietsvermoedende passanten letterlijk rauw op het dak viel.
Wat is hier gebeurd?

Wat is hier nu toch gebeurd? Een vraag waarover politie en justitie, de Inspectie Infrastructuur en Milieu en ongetwijfeld ook de Onderzoeksraad voor Veiligheid zich zullen buigen. Doorgaans duurt het wel enige tijd voordat al die instanties het plaatje compleet hebben en zij hun bevindingen willen delen met het volk. Bevindingen over de schuldvraag en aansprakelijkheid, maar belangrijker nog: conclusies en aanbevelingen om soortgelijke ongelukken in de toekomst te voorkomen.
Safety first op de weg

Het is een ‘raar’ ongeluk, want werkzaamheden op en langs drukke verkeersaders zijn doorgaans helemaal ‘dichtgeregeld’ om een veilige werkomgeving te creëren. Voor de werknemers die bij dag, nacht en ontij aan de slag zijn voor onze mobiliteit, maar ook voor het passerend verkeer. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Wie regelmatig op de weg zit weet dat: wegvakken waarin wordt gewerkt, worden vaak al kilometers van tevoren afgekruist en van pionnen of barriers voorzien, terwijl de maximumsnelheid wordt verlaagd tot 70 of soms zelfs 50 kilometer per uur. Safety first! En als er getakeld moet worden met grote krachten en gewichten gaat over het algemeen de hele rijbaan dicht.
Ongeluk in klein hoekje

Natuurlijk, de takelprofessionals weten wat ze doen, zijn goed opgeleid en getraind en het zware materieel waarmee ze werken is gecertificeerd. Maar een ongeluk zit in een klein hoekje. Vrijwel altijd zijn daarom tegenwoordig ook veiligheidscontroleurs op de werkplek aanwezig, die toezicht houden op het veilige verloop van de werkzaamheden. Extra ogen zien meer. Is er iets niet in de haak, zoals een aannemer of takelaar die niet de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen draagt, of die zijn afzettingen niet op orde heeft? Dan spreken de controleurs hen daar onverbiddelijk op aan. Niet uit regelzucht, maar om menselijk leed te voorkomen.
Portaal hijsen geen opzet

Ergens in de keten is het die zaterdagmiddag helemaal fout gegaan. En misschien wel op meerdere plaatsen. Een goed gezegde in Arboland luidt immers: in een werkomgeving met een gedragen en geborgde veiligheidscultuur letten we samen op, zodat de ene medewerker een fout van de andere kan opmerken en herstellen. Waar ging het mis? Wat waren de betrokken werklieden, van wie er een voor onderzoek is aangehouden, aan het doen? Om wat voor ‘werkvoertuig’ ging het? We mogen ervan uitgaan dat het niet de opzet was om aan een portaal met matrixborden te gaan hijsen, terwijl op de onderliggende rijbanen het verkeer voorbijzoefde. Het is dus waarschijnlijk een ‘dom’ ongeluk, waarbij een voertuig dat met een ander doel aan het manoeuvreren was, langs de weg het portaal heeft geraakt.
Heel veel mis in veel schakels

En ‘dom’ is hier eufemistisch bedoeld. Dat iemand tijdens het werk een moersleutel laat vallen, is voorstelbaar. Dat je met een werkvoertuig op een afgezet wegvak per ongeluk tegen een barrier rijdt, ook. Maar dat het mogelijk is om ‘per ongeluk’ zodanig tegen een matrixinstallatie aan te rijden dat die dwars over alle rijbanen heen valt en slachtoffers maakt onder langsrijdend verkeer, zal er bij veel mensen niet ingaan. Dan is er in heel veel schakels van de veiligheidsborging op de werkplek heel veel misgegaan. Laten we hopen dat we niet te lang op de lessen hoeven te wachten. Want ‘s lands autosnelwegen zijn vergeven van bouwputten en werkvakken, waar tal van grote bouwmachines en werkvoertuigen rond rijden. Vanaf nu kijk ik bij het naderen van zo’n matrixportaal toch maar even oplettend naar boven en naar de berm. Je weet maar nooit …

12/12/2016
Bron: Arbo